Promotie Bart van den Eshof: Ontrafeling communicatienetwerken in endotheelcellen

Op 14 november 2018 promoveert Bart van den Eshof aan de Universiteit van Utrecht. Hij onderzocht hoe endotheelcellen reageren op verschillende activatoren en op welke manier verschillende activatiemechanismen verlopen. Een belangrijke stap op weg naar de ontwikkeling van nieuwe therapeutica die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid van de bloedvaten of die van invloed zijn op het behoud van een goede bloedstolling.

Het bloedvatenstelsel vervult een cruciale rol in het transport van bloed door het menselijk lichaam. De binnenwand van alle bloedvaten in het lichaam wordt bekleed door een enkele laag van aaneengesloten endotheelcellen die de integriteit van bloedvaten reguleren. Zo vormt het endotheel een barrière tussen het bloed en de onderliggende weefsels. Ontregeling van deze barrièrefunctie wordt geassocieerd met een verscheidenheid aan vaataandoeningen, waaronder beroerte en tumormetastase.

Samenspel bloed, bloedplaatjes en vaatwand

Doordat endotheelcellen in direct contact staan met de bloedstroom, worden zij continu blootgesteld aan bloedcellen, eiwitten en andere bloedcomponenten. Hierdoor speelt het endotheel ook een belangrijke rol bij de bloedstolling. Endotheelcellen zijn uitgerust met een breed scala aan receptoren die de informatie vanuit het bloedvat vertalen naar communicatienetwerken in de cel. Het in kaart brengen van deze communicatienetwerken is van belang voor het begrijpen van het samenspel tussen het bloed, de bloedplaatjes en de vaatwand. In dit proefschrift hebben wij gebruik gemaakt van kwantitatieve massaspectrometrie om de signaaltransductie in endotheelcellen te bestuderen.

Ontwikkeling therapeutica

Voor het eerst kunnen we een compleet overzicht geven van de communicatienetwerken in endotheelcellen. Hiermee hebben we een eerste stap gezet om te ontrafelen hoe endotheelcellen reageren op verschillende activatoren en op welke manier verschillende activatiemechanismen van protease-geactiveerde receptoren verlopen. Deze kennis is van essentieel belang om de reactie van endotheelcellen te kunnen sturen door middel van de ontwikkeling van nieuwe therapeutica die specifiek gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid van de bloedvaten of die van invloed zijn op het behoud van een goede bloedstolling.

Proefschrift: PARadigms of vascular signaling
Promotores: Prof K Mertens, PhD en prof AB Meijer, PhD.
Copromotor: M van den Biggelaar, PhD