1.5 miljoen van ZonMw voor onderzoek naar kostenbesparing biologicals

Sanquin draagt bij aan een landelijk ondezoek naar het zuiniger gebruik van de biologicals adalimumab en tocilizumab. Met twee onderzoeksbeurzen van ZonMw van bij elkaar 1,5 miljoen gaat Sanquin de bloedspiegels van beide biologicals meten, waarop reumatologen de dosering optimaliseren. Het onderzoek wordt geleid door Reade Reumatologie en loopt verder in samenwerking met de Sint Maartenskliniek in Nijmegen.

In Nederland geven we veel geld uit aan biologicals, heel effectieve maar ook dure medicijnen die vaak worden ingezet tegen reuma en andere ontstekingsziekten zoals de ziekte van Crohn. In 2015 was dat 638 miljoen euro. Adalimumab is de meest-voorgeschreven biological. We besteden er meer dan 200 miljoen euro per jaar aan. De geregistreerde dosis van dit medicijn is voor alle patiënten gelijk. Terwijl die dosis bij patiënten tot uiteenlopende bloedspiegels leidt.

Overbehandeling

“Veel patiënten worden daardoor overbehandeld”, zegt Gertjan Wolbink, reumatoloog en verbonden aan zowel Reade als Sanquin. “Een beginconcentratie van 5 µg/ml in het bloed is voldoende om reuma te onderdrukken met adalimumab, hebben wij eerder al gevonden. Nu willen we onderzoeken of bij stabiele patiënten de dosering omlaag kan, tot een bloedconcentratie van 2 µg/ml.”

Ook bij startende patiënten wordt onderzocht of het meten van adalimumabspiegels kan helpen de kosten terug te dringen. Tenslotte wordt gekeken of het meten van de spiegels van reumapatiënten die niet voldoende reageren op adalimumab kan helpen bij het bepalen van de vervolgbehandeling.  (Foto boven: Gertjan Wolbink (Reade/Sanquin, Merel l'Ami, Reade)

Dosis gehalveerd

Soortgelijk onderzoek wordt ook gestart voor tocilizumab. Ook bij deze biological lopen de bloedspiegels bij patiënten uiteen. Bij reumapatiënten die minstens een half jaar tocilizumab gebruiken gaan de onderzoekers de medicijnconcentratie meten. Bij hoge spiegels wordt bij de helft van de patiënten de dosis gehalveerd, de andere helft gaat door met de standaard dosis. De verwachting is dat ook met een lagere dosis de ziekte weg blijft, terwijl er aanzienlijk op de kosten bespaard wordt.

Annick de Vries, manager Bioanalyse bij Sanquin Diagnostiek: "Heel fijn dat we aan deze studies mee kunnen werken. Met de uitkomsten kunnen we de behandelaren steeds beter helpen. Dit onderzoek is noodzakelijk om deze geneesmiddelen optimaal in te kunnen zetten, zeker omdat farmaceuten geen referentiewaarden leveren voor biologicals.’’ Vanuit Sanquin Research wordt het onderzoek verder ondersteund door de groep van Theo Rispens.

De komst van de biologicals heeft tot een omwenteling voor de behandeling van reuma en andere ontstekingsziekten geleid, er zit echter wel een hoog prijskaartje aan. Door de beurzen van medisch-onderzoeksfinancier ZonMw kan Sanquin bijdragen aan een kosteneffectief gebruik van biologicals.