Typeren met een chip
Nieuws
Barbera Veldhuisen ontwikkelde een bloedgroep-array: een nieuwe test voor het grootschalig typeren van bloedgroepen op een chip. Ze wil hiermee patiënten aan een betere bloedmatch helpen. Barbera:
“Als bij bloedtransfusies de bloedgroepen van donor en patiënt niet goed matchen, kan de patiënt antistoffen maken die het donorbloed afbreken, met als gevolg kans op een gevaarlijke transfusiereactie. Wanneer die patiënt eenmaal verschillende antistoffen heeft aangemaakt, is een match soms bijna onmogelijk. We zien dat bijvoorbeeld bij sikkelcelziekte, waarbij er patiënten zijn die hun hele leven lang bloedtransfusies nodig hebben".
Serologisch testen
"Mensen hebben veel meer bloedgroepen dan de bekende ABO, wel zo’n 350. Bij donors bepalen we standaard ABO, Rhesus en Kell. Een deel van hen wordt uitgebreider getypeerd, tot maximaal 25 bloedgroepen. Dat komt neer op 25 verschillende testen per donor. De meeste testen zijn serologisch; we mengen bloedcellen met antistoffen en kijken naar klontering".
Bloedgroep-array
"Om voor meer patiënten geschikt bloed te vinden, hebben we met onderzoekers uit Cambridge, Harvard, New York en het bedrijf ThermoFisher een test voor het grootschalig typeren van bloedgroepen ontwikkeld. Met deze zogeheten bloedgroep-array kijken we naar zo’n 10.000 variaties in het DNA van de donors, en maken daarmee een voorspelling van alle belangrijke bloedgroepen voor transfusies".
233 bloedgroepen tegelijk
"We bepalen in één test op één chip voor 94 personen tegelijkertijd wel 233 bloedgroepen en varianten daarvan. Bovendien kijken we met de array naar kenmerken op bloedplaatjes en witte bloedcellen. Ook bepalen we varianten die van belang zijn voor de gezondheid van de donor.
Met een terugkijkonderzoek hebben we laten zien dat de array de kans op het vinden van een geschikte bloedzak voor patiënten met meerdere antistoffen bijna drie keer zo groot is. De volgende stap is met grootschalig onderzoek bewijzen dat de test betrouwbaarder, goedkoper en beter voor de patiënt is".
Betere bloedmatch
"Mijn onderzoek helpt nu al patiënten aan een betere bloedmatch. Want tijdens de studie hebben we 38 donors met zeldzame bloedgroepen kunnen identificeren, die we met de huidige testen er niet uit hadden gepikt.”
Dr. Barbera Veldhuisen is moleculair bioloog en stafmedewerker bij de afdeling Experimentele Immunohematologie van prof. Ellen van der Schoot.
