Gekweekte afweercellen inzetten tegen kanker
NieuwsEen team van wetenschappers van Sanquin kweekt uit stamcellen bepaalde afweercellen op, om te onderzoeken hoe deze optimaal functioneren om kankercellen aan te vallen. Een beter begrip van de werking van deze cellen, neutrofiele granulocyten, kan in de toekomst bijdragen aan een innovatieve therapie tegen kanker. Ook wil Sanquin gekweekte neutrofielen ontwikkelen tot een nieuw transfusieproduct voor patiënten. Promovendus Angela Gankema laat in een mooie video zien hoe ze te werk gaat op het lab.
Deze functionaliteit kan cookies plaatsen
We gebruiken functionele en analytische cookies voor de werking en verbetering van de website. Ook gebruiken we marketingcookies zodat wij en derde partijen persoonlijke content kunnen laten zien. Als u op accepteren klikt, gaat u akkoord met alle cookies of de cookies die u heeft gekozen.cookieverklaring.
Voor én tegen kankercellen
Neutrofiele granulocyten zijn afweercellen die ons beschermen tegen ziektekiemen. Mensen met een tekort aan deze cellen lopen een groot risico op soms levensbedreigende infecties. Neutrofielen zijn ook belangrijk voor de afweer tegen kankercellen. Helaas werken neutrofielen de genezing van kanker tegelijk ook tegen. Kankercellen geven namelijk signalen af, die de neutrofiel ertoe aanzetten andere immuuncellen, de T-cellen, te verzwakken. Die zijn dan niet meer in staat om kankercellen aan te vallen. Angela Gankema en haar collega’s Steven Webbers, Fleur van Oosterom en Felipe Rojas-Rodriguez onderzoeken hoe de neutrofiel van anti-kankercel verandert in een cel die het immuunsysteem juist remt.
Afbeelding: de kankercel scheidt stoffen uit die de neutrofiel het signaal geven de immuuncel af te remmen, deze kan hierdoor niet meehelpen in de strijd met de kankercel.
Gekweekte neutrofielen
Om ze te onderzoeken worden neutrofielen van oudsher uit donorbloed geïsoleerd. “Het lastige is dat ze buiten het lichaam maar een paar uur blijven leven”, legt Angela uit. “Dat maakt het lastig om ze uitgebreid te onderzoeken op het lab. Daar hebben we iets op gevonden: samen met mijn collega’s kweken we ze op vanuit stamcellen van gezonde mensen.
Een gelukkig toeval
Deze kweekcellen lijken sprekend op hun evenknie in het bloed. Ze maken net zo efficiënt ziekteverwekkers onschadelijk. Ook zijn ze in staat om kankercellen te doden. Een opvallend verschil is dat de kweekcellen het vermogen missen om de T-cellen af te remmen. Een gelukkig toeval.
Angela: “Als we kunnen ophelderen hoe dat komt, is het wellicht mogelijk om medicijnen te ontwikkelen die zorgen dat de neutrofielen in het bloed van kankerpatiënten ook hun remmende werking op het afweersysteem kwijtraken”.
Afbeelding: via herkenning door antistoffen vernietigt de neutrofiel de kankercel.
Toekomstig transfusieproduct
Sanquin heeft als doel deze kweekcellen verder te ontwikkelen tot een toekomstig transfusieproduct, voor de behandeling van kanker of bij patiënten met een tekort aan neutrofielen die levensbedreigende infecties hebben.
Patiëntenonderzoek
Daarnaast kunnen de onderzoekers gekweekte neutrofielen inzetten ten behoeve van patiënten met zeldzame genetische aandoeningen van de neutrofiel. Om die aandoeningen te bestuderen brengen we in gezonde stamcellen dezelfde mutaties aan als die bij patiënten voorkomen. Op deze manier kunnen we zonder steeds bloed af te nemen bij de vaak jonge, doodzieke patiëntjes op fundamenteel niveau onderzoeken wat er mis is met hun cellen, waardoor het misschien mogelijk is een behandeling te ontwikkelen.
Angela, Steven, Fleur en Felipe werken bij Sanquin research in de onderzoeksgroep van Taco Kuijpers.