Verslag Kennisplatform Transfusiegeneeskunde Regio Zuidoost 21 november 2024

verslag door drs. Saskia Spelmink, transfusiearts en donorarts KNMG | Sanquin Medische Zaken – afdeling Transfusiegeneeskunde

Op 21 november 2024 organiseerde het Kennisplatform Transfusiegeneeskunde Regio Zuidoost een onderwijsbijeenkomst in het auditorium van het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven. Het was een drukbezochte bijeenkomst met 114 deelnemers, waaronder ook enkele collega’s uit België, Aruba en Bonaire. De middag stond in het teken van hemovigilantie, alles rondom veiligheid en effectiviteit van bloedproducten. Het programma werd geleid door Harm de Waard en Saskia Spelmink. De deelnemers werden actief betrokken bij de presentaties met verschillende vragen en stellingen voor het publiek.

Erik Beckers, hematoloog in MUMC+ trapte af met een mooi overzicht van de belangrijkste transfusiereacties. Hij liet zien hoe je een transfusiereactie kunt diagnosticeren aan de hand van de kernsymptomen koorts, dyspnoe, urticaria en hypotensie. Ook stond hij stil bij hoe we kunnen leren van hemovigilantie en hoe deze inzichten kunnen leiden tot preventieve maatregelen. Roseri de Beer, klinisch chemicus in Rivierenland ziekenhuis, nam ons mee met een casus van een ernstig benauwde patiënt met koorts en hemolyse waarbij de diagnostiek erg lastig was. Uiteindelijk leek een cardiale oorzaak voor de benauwdheid in combinatie met nieuwe antistofvorming het meest waarschijnlijk. Ellen Schmitz, klinisch chemicus in het Maasziekenhuis Pantein, presenteerde de resultaten van een retrospectieve controle van transfusiegegevens voor opsporing van gemiste transfusiereacties. Ze stelde vast dat bij 4,6% van de transfusies waarbij geen reactie was gemeld er sprake was van (veelal milde) afwijkingen bij controles. Dit duidt op onderrapportage van (mogelijke) milde transfusiereacties. Naar aanleiding hiervan zijn acties uitgezet zoals het vergemakkelijken van het melden van een transfusiereactie en scholing aan artsen over transfusiereacties. Jart Diris, klinisch chemicus bij Siemens Healthineers locatie Bernhoven ziekenhuis,  toonde een casus met patiënt die een variant  Rhesus D heeft met daarbij anti-D antistoffen. Hij liet ons zien welke problemen het kan geven in het LIS systeem bij uitgifte van een bloedproduct als je de bloedgroep van de patiënt aanpast naar D-negatief of als je de bloedgroep op D-positief laat staan.

Na de pauze besprak Nelleke Richters, staffunctionaris veiligheid lichaamsmateriaal bij TRIP, de belangrijkste punten uit het TRIP rapport hemovigilantie 2023. De focus lag deze keer op ongewenste voorvallen in de transfusieketen. Vooral identificatiefouten kunnen leiden tot toediening van een verkeerd bloedproduct met soms ernstige gevolgen voor de patiënt. Analyse van deze voorvallen is belangrijk met als doel verbetermaatregelen instellen. Manon Dello, hemovigilantiefunctionaris in het MUMC+, presenteerde het nieuwe handboek hemovigilantie, een leidraad voor de nieuwe hemovigilantie medewerker. Dit handboek is opgesteld door het Hemovigilantieplatform en zal hopelijk ook bijdragen aan meer uniformiteit binnen de ziekenhuizen op dit gebied. Daarna nam Carla Brunke, hemovigilantie-medewerker in VieCuri MC, ons mee met haar haar bevindingen over het gebruik van allogene serum oogdruppels in VieCuri. Deze oogdruppels vallen onder de bloedproducten en daarmee ook onder de hemovigilantie. Ze lichtte toe voor welke patiënten de oogdruppels geïndiceerd zijn, hoe de logistiek gaat en wat voor bijwerkingen er kunnen optreden. In VieCuri zijn nog geen bijwerkingen gemeld en ook dossieronderzoek gaf hiervoor geen aanwijzingen. Tot slot presenteerde Alexander van der Wiel, AIOS Klinische Chemie in het Maxima MC, een tool die door hen is ontwikkeld om met behulp van Artificial Intelligence de chirurgische type & screen lijst te evalueren. Hiermee kan makkelijker geselecteerd worden welke chirurgische ingrepen risico geven tot transfusienood en op de type & screen lijst horen.

De beschikbare presentaties zijn terug te vinden door op de linkjes in het verslag te klikken.

Wij hopen jullie natuurlijk allemaal weer te verwelkomen tijdens onze volgende bijeenkomsten op 20 maart en 20 november 2025.