DPD-tekort

In juni adviseerde de Nederlandse medicijnautoriteit, het CBG, om patiënten voorafgaande aan de behandeling met fluoropyrimidines te testen op een DPD-tekort. Variaties in het DPYD-gen kunnen leiden tot een verlaagde of afwezige DPD enzymactiviteit waardoor ernstige bijwerkingen kunnen optreden bij behandeling met fluoropyrimidines. Sanquin biedt de mogelijkheid om te screenen voor vier mutaties in het DPYD-gen.

Dihydropyridine dehydrogenase (DPD) is een enzym dat voorkomt in de lever en ervoor zorgt dat pyrimidines worden afgebroken in het lichaam. Het enzym is ook betrokken bij de afbraak van geneesmiddelen die een gelijkenis vertonen met pyrimidine zoals cytostatica uit de fluoropyrimidine-groep, als 5-fluorouracil (5-FU) en capecitabine.

Tijdens de behandeling met deze geneesmiddelen ervaart een deel van de patiënten ernstige, soms levensbedreigende, fluoropyrimidine-gerelateerde toxiciteit zoals diarree, mucositis, beenmergsuppressie en hand-voetsyndroom. Indien sprake is van ernstige toxiciteit leidt dit meestal tot onderbreking of zelfs stoppen van de behandeling en vereist vaak ziekenhuisopname.

Ongeveer 3-5% van de populatie heeft een verlaagde klaring van fluoropyrimidines en daarmee een toegenomen halfwaardetijd van deze medicatie wat resulteert in een verhoogd risico op de ontwikkeling van dosisafhankelijke (levensbedreigende) bijwerkingen.

Een DPD-tekort kan ook bij gebruik van andere geneesmiddelen resulteren in bijwerkingen. In juni werd melding gemaakt over de bijwerkingen van het antimycoticum flucytosine in geval van een DPD-tekort. In de veiligheidsinformatie werd gemeld dat:

• Een volledige DPD-deficiëntie een contra-indicatie is voor de behandeling met flucytosine vanwege het risico op levensbedreigende toxiciteit.
• Bij een gedeeltelijke DPD-deficiëntie een verhoogd risico op ernstige toxiciteit bestaat.
• Een DPD-activiteitbepaling kan worden overwogen wanneer de geneesmiddeltoxiciteit is bevestigd of vermoed.
• Het staken van de behandeling met flucytosine overwogen moet worden wanneer sprake is van geneesmiddeltoxiciteit.
• Tests voor DPD-deficiëntie voorafgaande aan de behandeling niet vereist zijn om vertraging van antimycotische behandeling te voorkomen.

Sanquin biedt DPYD-genotypering aan als reguliere diagnostiek onder aanvraagcode P082. De doorlooptijd voor deze test is 48 uur na binnenkomst op Sanquin. Daarnaast biedt Sanquin de mogelijkheid voor een cito-aanvraag (P084). In dat geval is de doorlooptijd 24-32 uur. Hiervoor wordt een hoger tarief in rekening gebracht.

De typering omvat vier mutaties in het DPYD-gen die een direct verband met een verlaagde of afwezige DPD activiteit hebben en daardoor een verhoogde kans op fluoropyrimidine-toxiciteit geven; c. 1679T>G (*13), c.2846A>T, 1236 G>A en c.1905+1G>A (*2A). De uitslag zal worden voorzien van een genactiviteitsscore zoals beschreven door de KNMP.