Concentratie ustekinumab (USK) of biosimilar, indien lager dan verwacht ook antistoffen tegen.

Cascade ustekinumab
Bij deze aanvraag wordt eerst de ustekinumab spiegel bepaald. Indien deze lager is dan 1 µg/ml, wordt vervolgens een bepaling van ‘antistoffen tegen’ ustekinumab ingezet.

Waarom de afkapwaarde van 1 µg/ml? 
Het belangrijkste biologische effect van ‘antistoffen tegen een biologic’ is versnelde klaring van het medicijn. Om die reden is er een sterke causaliteit tussen het aantonen van klinisch relevante ‘antistoffen tegen’ en de aanwezigheid van een lage medicijn spiegel. Andersom is het niet altijd zo dat een lage medicijnspiegel het gevolg is van ‘antistoffen tegen’ het medicijn, maar kunnen ook therapietrouw of verhoogde klaring door bijvoorbeeld bloedverlies een oorzaak zijn. Het is daarom dat het bij een lage medicijnspiegel gewenst is om een ‘antistoffen tegen’ bepaling in te zetten. Er is echter ook een technische overweging. Elk ontwerp ‘antistoffen tegen’-test is in meer of mindere mate gevoelig voor de aanwezigheid van het medicijn in het monster, omdat het medicijn zélf wordt gebruikt voor de detectie of zuivering van de ‘antistoffen tegen’. Sanquin heeft veel onderzoek gedaan aan de formatie van ‘antistoffen tegen’ biologics. Op basis van die inzichten heeft Sanquin besloten om voor diagnostische doeleinden een ‘antistoffen tegen’-test aan te bieden waarin geen extra bewerkingsstappen worden gedaan om de storende werking van het medicijn weg te nemen. We hebben voor onze test vastgesteld dat bij medicijnspiegels boven de 1 µg/ml geen ‘antistoffen tegen’ meer worden gedetecteerd. Hierdoor worden met name klinisch relevante ‘antistoffen tegen’ gerapporteerd.

Afname:
Afnemen in therapeutisch dal, dat wil zeggen vlak voor de volgende gift.

Informatie over de stabiliteit tijdens verzending is te vinden via:
https://www.sanquin.org/biologics-stability

Rapportage en uitslagen
-Spiegel: zie J134 Concentratie ustekinumab (USK)
https://www.sanquin.org/nl/producten-en-diensten/diagnostiek/diagnostische-testen/index/name/j134-concentratie-ustekinumab-in-serum

-Antistoffen tegen: zie J133 Antistoffen tegen ustekinumab (USK)
https://www.sanquin.org/nl/producten-en-diensten/diagnostiek/diagnostische-testen/index/name/j133-antistoffen-tegen-ustekinumab-in-serum

Een generieke beslisboom om spiegel en ‘antistoffen tegen’ uitslagen te interpreteren is te vinden via personalized medicine.
https://www.sanquin.org/personalized-medicine

Bewaartermijn monsters voor aanvullend onderzoek:  minimaal 2 weken