Lookback

Definitie

Onder lookback wordt door Sanquin Bloedbank verstaan: het opsporen van geleverde en mogelijk besmettelijke bloedproducten, met als doel het (doen) inlichten van afnemers en ontvangers van die producten.

Indicaties voor lookback

Lookback kan geïndiceerd zijn in de volgende gevallen:

1. Infectie of seroconversie in de donorscreening op infectieziekten

Als bij een donor infectie of seroconversie wordt gevonden voor HBV, HCV, HIV of lues is er een indicatie voor lookback. Dit geldt ook bij een positieve uitslag voor anti-HBc bij een testhistorie van negatieve uitslagen voor anti-HBc. 
In deze gevallen moeten één of soms meerdere voorgaande donaties als een mogelijke window-donatie en dus als mogelijk infectieus worden beschouwd. 

Als een donor HEV-RNA positief wordt bevonden, wordt er nader onderzoek verricht op alle donaties van de donor in kwestie, die korter dan 3 maanden voorafgaande aan de indexdonatie hebben plaatsgevonden.
 

Sanquin bloedbank bewaart van elke donatie gedurende twee jaar een archiefmonster. Dit kan bij lookback worden gebruikt om opnieuw te controleren of er in voorgaande donaties aanwijzingen voor infectie te vinden zijn. Welke tests hierbij het beste kunnen worden ingezet, wordt per casus besloten in overleg met de afdeling Virusdiagnostiek van Sanquin. Afhankelijk van de uitslagen en afhankelijk van het infectieuze agens zal de bloedbank de afnemer informeren over de bevindingen.  Bij HBV, HCV en HIV ontvangt de afnemer altijd bericht. Bij lues ontvangt de afnemer bericht als de luesserologie wijst op een actieve lues of als er seroconversie voor lues heeft plaatsgevonden. Bij HEV ontvangt de afnemer alleen bericht als in het archiefmonster HEV-RNA is aangetoond.

2. Een donatie wordt op andere gronden dan hierboven aangemerkt als een AMBD

Als er bij een donor aanwijzingen voor een andere bloedoverdraagbare infectie zijn, wordt per casus beoordeeld of lookback is geïndiceerd.

Onderzoek bij de ontvanger

Het is aan de behandelend arts om te besluiten wel of niet nader onderzoek bij de ontvanger te verrichten.
Sanquin Bloedbank wordt in het kader van de hemovigilantie graag schriftelijk op de hoogte gebracht van de geanonimiseerde uitslag van het onderzoek. Ook als de behandelend arts besluit onderzoek bij de ontvanger achterwege te laten, ontvangt Sanquin Bloedbank hiervan graag bericht.

De behandelaar kan het onderzoek aan de ontvanger desgewenst door Sanquin Virusdiagnostiek laten uitvoeren. Dit is gratis mits het onderzoek wordt aangevraagd met een speciaal formulier dat door de unit Transfusiegeneeskunde (UTG) bij elk lookbackverzoek ter beschikking wordt gesteld.
 

Reverse lookback Als een behandelaar het vermoeden heeft dat een patiënt een infectie heeft opgelopen door transfusie van een bloedproduct, kan hij of zij contact opnemen met de unit Transfusiegeneeskunde. In onderling overleg zal dan worden beoordeeld of nader onderzoek bij de donor(s) geïndiceerd is.

Afkortingen:
AMBD: Achteraf Mogelijk Besmettelijke Donatie
HBV: Hepatitis B virus
Anti-HBc: Anti hepatitis B core
HCV: Hepatitis C virus
HEV: Hepatitis E virus
HIV: Humaan immunodeficiëntie virus